Tırnaklarımız parmak uçlarını koruyan, gereğinde birer alet olarak kullanabildiğimiz fonksiyonel ve estetik açıdan önemli deri ekleridir.
Tırnak hastalıkları çeşitli nedenlerden kaynaklanabilir ve belirtileri genellikle çok farklı şekillerde ortaya çıkabilen görünüm değişiklikleri ve bazen de ağrıdır. Tırnak hastalıklarına neden olan faktörleri iç ve dış faktörler olarak ikiye ayırabiliriz.
İç faktörler:
Vitamin ve mineral eksiklikleri: Özellikle demir, çinko ve biotintırnak sağlığımız için önemli maddelerdir. Bunların eksikliği tırnaklarda kuruma, incelme, kırılma, soyulma, matlaşma gibi bulgulara neden olabilir.
Kronik hastalıklar ve stres: Birçok kronik hastalık ve yoğun stres vücutta yapımdan çok yıkımın ön planda olduğu bir süreçtir. Bu da tırnaklarda uzayamama, yine matlaşma ve kırılma gibi bulgulara, bazen tırnak plağı üzerinde beyaz çizgi şeklinde bantlara sebep olabilir.
Ateşle seyreden enfeksiyon hastalıkları: Bu durum daha çok çocuklarda tırnak problemlerine sebep olur. Özellikle el-ayak-ağız hastalığı tırnağı en çok etkileyen ateşli enfeksiyon hastalığıdır. Bir süre tırnak yapımının duraksamasına ve bunun sonucu olarak tırnakta yatay bir oluklanma, bazen de tırnak plağının tamamen düşmesi şeklinde karşımıza çıkabilir.
Bazı genetik veya edinsel deri ve eklerini tutan hastalıklar: Bu alanda genetik hastalılar oldukça çeşitli olup çoğu zaman etkili bir tedavileri bulunmamaktadır. Edinsel hastalıklardan ise egzama, sedef, liken gibi deri hastalıkları bazen tek başına tırnağı tutabilmekte ve bu hastalıkların tedavisiyle tırnaklarda da yüz güldürücü sonuçlar alınabilmektedir.
Tırnak yatağı veya matriksi etkileyen damarsal problemler veya pigmentasyon bozuklukları: Bunlar arasında da tırnak yatağı veya tırnak kökünü tutan damar benlerini veya renkli benlerisayabiliriz. Bunlar da tırnak renginin farklı gözükmesine sebep olmaktadır. Özellikle tırnak yatağı veya tırnak kökünde ortaya çıkan renkli benler, nadiren melanom denilen oldukça ciddi bir deri kanserine dönüşebilmektedir. Bu açıdan mutlaka yakın takibi gerekir.
Dış faktörler:
Travma: En önemli dış faktördür. Bu tek seferlik şiddetli bir travma olabileceği gibi günlük alışkanlıklarımızın bir parçası olan ufak ancak tekrarlayıcı travmalar da tırnak bozukluğuna sebep olabilir. Travma sonucu tırnak altında kanama ve buna bağlı kırmızı-mor-siyah renk değişikliği, tırnak plağının yatağından ayrılarak altının boşalması veya tırnak plağında düzensizlik, kenarlarda batma gözlenebilir.Burada özellikle matriks etkilendiği zaman maalesef tırnak kalıcı olarak bozulabilmektedir.
Nem kaybı: Tırnaklarımız cildimizden çok daha hızlı emini kaybeder. Dolayısıyla sık yıkamak da tırnakların kuruyup daha hassas ve kırılgan hale gelmesine sebep olabilmektedir. Aynı cildimiz gibi tırnaklarımızın da mutlaka düzenli nemlendirilmeye ihtiyacı vardır.
Enfeksiyon ajanları: Burda mantar gibi tırnak kökü ve plağına yerleşebilen veya siğil ve bakteriler gibi tırnağı çevreleyen deriye ya da tırnak yatağına yerleşebilen ajanlardan bahsediyoruz. Bu enfeksiyonlar da ilerlediğinde kökü etkileyerek kalıcı tırnak bozukluklarına sebep olabilmektedir, bu yüzden zamanında müdahale önemlidir.
Her tür tırnak probleminde, sorunun kalıcı hale gelmesini önlemek için mutlaka matriksi yani kökü korumak gerekir. Burada en önemli görev çoğu zaman manikür ile ortadan kaldırmaya çalıştığımız kütikül denilen ince deri parçasına düşüyor. Kütikül tırnak kökünü dış etkenlere karşı koruyan en önemli tabakdır, bu yüzden kesilmesini ittirilmesini önermediğimiz gibi aksine iyi bakmak korumak ve nemlendirmek gerekir.
Tırnak sağlığı, genel sağlık durumu ile yakından ilişkilidir. Bu nedenle tırnaklardaki değişikliklere dikkat etmek ve gerektiğinde dermatoloji uzmanından yardımalmak önemlidir.