Dünya üzerinde 51 milyondan fazla insanı etkileyen, ve genellikle 12
ile 29 yaş arasında ortaya çıkan psikoz nedir? Erkekler ile kadınlarda
aynı oranda görülen psikozun nedenleri, belirtileri ve tedavisi hakkında bilinmesi gerekenleri haberimizde sizler için derledik…PSİKOZ NEDİR?Psikoz başlı başına bir hastalık değil bir semptomdur. Diğer bir deyişle
psikoz, bireyin var olmayan şeylerle ilgili duyusal deneyimlere sahip
olduğu ve / veya gerçeklikte temeli olmayan inançları olduğu anlamına
gelir. Kendi başına tıbbi bir durumdan ziyade bir dizi akıl hastalığının belirtisidir.Bir psikotik atak sırasında, bir birey
halüsinasyonlar ve / veya sanrılar yaşayabilir. Var olmayan şeyleri
görebilir veya duyabilir.Psikoz, şizofreni spektrum bozuklukları
ile klasik olarak ilişkilidir ve başka semptomları olmasına rağmen,
şizofreni için tanımlayıcı kriterlerden biri psikozun varlığıdır.Bu hastalık ilk kez çoğunlukla 12 ve 29 yaşları arasında ortaya çıkar.
Erkeklerle kadınlarda aynı oranda görülür. Bununla beraber bir psikoz
ihtimalini artıran risk faktörleri vardır. Zihinsel veya fiziksel bir
hastalık, madde bağımlılığı veya aşırı stres veya travma buna neden
olabilir.PSİKOZ BELİRTİLERİPsikozun klasik belirti ve semptomları:– Halüsinasyonlarİşitsel halüsinasyonlar: Etrafta kimse olmadığında sesler duymakDokunsal halüsinasyonlar: Açıklayamadığınız garip hisler veya duygularGörsel halüsinasyonlar: İnsanları veya orada olmayan şeyleri görüyorsunuz ya da şekillerin yanlış göründüğünü düşünüyorsunuz– SanrılarSizin yaşam şeklinize uygun olmayan ve başkalarına anlam ifade etmeyen inançlar. Örnek olarak:Dış güçler duygularını ve eylemlerini kontrol ediyorKüçük olaylar veya yorumların büyük anlamı varÖzel güçlerin var, özel bir görevdesin, ya da gerçekten bir kahramansın– Düzensiz düşünceİlgisiz konular arasında atlama, düşünceler arasında garip bağlantılar kurma– Katatoni: Tepkisizlik– Konsantrasyon zorluğuSebebe bağlı olarak, psikoz hızla veya yavaşça ortaya çıkabilir. Aynı durum
şizofrenide de geçerlidir, ancak semptomlar yavaş başlar ve daha hafif
psikoz ile başlar, bazı insanlar ilaçlarını almayı bırakırlarsa psikoza
hızlı bir geçiş yaşayabilir.Daha hafif, ilk psikoz belirtileri arasında şunlar olabilir:– Şüphe duyguları
– Genel kaygı
– Çarpık algılar
– Depresyon
– Obsesif düşünme
– Uyku problemleriHalüsinasyonlar, psikozlu bir kişide duyuların herhangi birini (görme, ses, koku, tat ve dokunma) etkileyebilir, ancak şizofreni hastalarının yaklaşık üçte ikisinde işitseldir.PSİKOZUN NEDENLERİHer bir psikoz vakası farklıdır ve kesin nedeni her zaman net değildir. Bununla birlikte, psikoza neden olan bazı hastalıklar vardır. Uyuşturucu kullanımı, uyku eksikliği ve diğer çevresel faktörler gibi tetikleyiciler de vardır. Ek olarak, bazı durumlar belirli psikoz tiplerine neden olabilir.HastalıklarPsikoza neden olabilecek hastalıklar şunlardır:– Parkinson hastalığı, Huntington hastalığı ve bazı kromozomal hastalıklar gibi beyin hastalıkları
– Beyin tümörleri veya kistleriBazı demans türleri, psikoza neden olabilir. Bunlar:– Alzheimer hastalığı
– Beyne saldıran HIV, sifiliz ve diğer enfeksiyonlar
– Bazı epilepsi türleri
– İnmePSİKOZ TEDAVİSİPsikoz tedavisi, ilaç tedavisi ve tedavinin bir kombinasyonunu içerebilir. Çoğu insanda tedavi ile birlikte semptomlarda iyileşmeler görülür.– SakinleştirmeBazen psikoz yaşayan insanlar aşırı tedirginlikten dolayı kendilerine veya başkalarına zarar verme riski altında olabilirler. Bu durumlarda, onları hızlı şekilde sakinleştirmek gerekebilir. Bir doktor veya acil müdahale personeli hastayı rahatlatmak için hızlı etkili bir enjeksiyon veya sıvı ilaç uygulayacaktır.– İlaçPsikoz belirtileri antipsikotik adı verilen ilaçlar ile kontrol altına alınabilir. Halüsinasyonları ve sanrıları azaltır ve insanların daha net düşünmelerini sağlar. Reçete edilen antipsikotik türü semptomlara bağlı olacaktır.Çoğu durumda, kişilerin semptomlarını kontrol altına almak için sadece kısa bir süre antipsikotik kullanmaları gerekir. Şizofreni hastaları ömür boyu ilaç kullanmak zorunda kalabilir.– Bilişsel davranışçı terapiPsikotik ataklarınız olduğunda onları tanımanıza yardımcı olabilir. Ayrıca, gördüğünüz ve duyduğunuz şeylerin gerçek veya hayal olup olmadığını çözmenize yardımcı olur. Bu tür bir terapi aynı zamanda antipsikotik ilaçların ve tedavinize bağlı kalmanın önemini de vurgulamaktadır. Bu tedavi, ilaçlarla tamamen çözülmeyen psikotik semptomlar için genellikle en yararlı olanıdır.
– Genel kaygı
– Çarpık algılar
– Depresyon
– Obsesif düşünme
– Uyku problemleriHalüsinasyonlar, psikozlu bir kişide duyuların herhangi birini (görme, ses, koku, tat ve dokunma) etkileyebilir, ancak şizofreni hastalarının yaklaşık üçte ikisinde işitseldir.PSİKOZUN NEDENLERİHer bir psikoz vakası farklıdır ve kesin nedeni her zaman net değildir. Bununla birlikte, psikoza neden olan bazı hastalıklar vardır. Uyuşturucu kullanımı, uyku eksikliği ve diğer çevresel faktörler gibi tetikleyiciler de vardır. Ek olarak, bazı durumlar belirli psikoz tiplerine neden olabilir.HastalıklarPsikoza neden olabilecek hastalıklar şunlardır:– Parkinson hastalığı, Huntington hastalığı ve bazı kromozomal hastalıklar gibi beyin hastalıkları
– Beyin tümörleri veya kistleriBazı demans türleri, psikoza neden olabilir. Bunlar:– Alzheimer hastalığı
– Beyne saldıran HIV, sifiliz ve diğer enfeksiyonlar
– Bazı epilepsi türleri
– İnmePSİKOZ TEDAVİSİPsikoz tedavisi, ilaç tedavisi ve tedavinin bir kombinasyonunu içerebilir. Çoğu insanda tedavi ile birlikte semptomlarda iyileşmeler görülür.– SakinleştirmeBazen psikoz yaşayan insanlar aşırı tedirginlikten dolayı kendilerine veya başkalarına zarar verme riski altında olabilirler. Bu durumlarda, onları hızlı şekilde sakinleştirmek gerekebilir. Bir doktor veya acil müdahale personeli hastayı rahatlatmak için hızlı etkili bir enjeksiyon veya sıvı ilaç uygulayacaktır.– İlaçPsikoz belirtileri antipsikotik adı verilen ilaçlar ile kontrol altına alınabilir. Halüsinasyonları ve sanrıları azaltır ve insanların daha net düşünmelerini sağlar. Reçete edilen antipsikotik türü semptomlara bağlı olacaktır.Çoğu durumda, kişilerin semptomlarını kontrol altına almak için sadece kısa bir süre antipsikotik kullanmaları gerekir. Şizofreni hastaları ömür boyu ilaç kullanmak zorunda kalabilir.– Bilişsel davranışçı terapiPsikotik ataklarınız olduğunda onları tanımanıza yardımcı olabilir. Ayrıca, gördüğünüz ve duyduğunuz şeylerin gerçek veya hayal olup olmadığını çözmenize yardımcı olur. Bu tür bir terapi aynı zamanda antipsikotik ilaçların ve tedavinize bağlı kalmanın önemini de vurgulamaktadır. Bu tedavi, ilaçlarla tamamen çözülmeyen psikotik semptomlar için genellikle en yararlı olanıdır.