İzmir Kemeraltı'nda yeni kurulan Antikacılar
Çarşısı'nda tarih yolculuğuna devam ediyoruz. Antikacı Erkan Sert'in
'Başka Antika' isimli dükkanında dikkatimi çeken kupaya yöneldim. Bu
nedir diye sorduğumda aldığım cevap karşısında gözlerim yaşardı. Neden
mi? Çünkü o gün orada elimde tuttuğum kupanın dünyada bir örneği daha
yoktu ve o kadar kıymetliydi ki ona dokunmak bile bana kendimi özel
hissettirdi.
KİME NEDEN VERİLMİŞTİ?
Kupanın izlerini sürmeye ve hikayesini araştırmaya karar verdim. Erkan
Sert'in elindeki bazı kaynakları da okuyunca gerçek ortaya çıktı. Pirinç üzerine gümüş kaplamadan yapılmış kupanın üzerinde Latince 'Hilali
Ahmer (Kızılay)-Budapeşte- 27 Mart 1915' yazıyor. Peki nedir bu kupa, ne zaman ve kime verilmiştir? Bunu anlamak için önce tarihimizi kısaca bir gözden geçirelim. Avrupa'da 'hasta adam' olarak tanımlanan Osmanlı
Devleti'nin bir an önce yıkılması gerekiyordu. Çünkü Osmanlı Devleti,
1914 yılında Avrupa'da başlayan 1. Dünya Savaşı'nın taraflarından
İngiltere-Fransa ve Rusya'nın karşısında yer alan Almanya ve Avusturya-
Macaristan imparatorlukları ittifakının yanındaydı. İstanbul ve
Çanakkale boğazlarının bir an önce açılması ve İstanbul'un işgal
edilmesi gerekiyordu.
18 MART'TA BÜYÜK ZAFER
Tarih 18 Mart 1915. Fransa ve İngiltere, savaş gemilerini Çanakkale
Boğazı'na yolladı. Zafer elde edeceklerinden o kadar emindiler ki...
Ancak bunun tam tersi oldu ve Osmanlı ordusu İtilaf Devletleri'ne karşı
Çanakkale'de büyük bir zafer kazandı. Düşman bozguna uğramış, yüzlerce
kayıp vermişti. Çanakkale'den gelen zafer haberi, sadece Osmanlı
topraklarında değil, bize sempati duyan ittifak devletlerine ulaştığında da büyük bir sevince neden oldu. En büyük kutlamalardan biri de bize
her zaman yakınlık gösteren Macaristan'da yapıldı.
LOKANTADA YARDIM GECESİ
Osmanlı İmparatorluğu'nun Macaristan'ın Budapeşte kentindeki
başşehrehbenderi Ahmet Hikmet Bey, Bab-ı Ali'ye şu telgrafı yollamıştı:
Turani ırktan olmaları nedeniyle Türklere büyük sevgi besleyen
müttefikimiz Macarlar, bu sevgilerini göstermek için hiçbir fırsatı
kaçırmıyorlar. Çanakkale'de kısa süre önce yaşanan zafer nedeniyle
Budapeşte Üniversitesi Talebe Cemiyeti Başkanı Dr. Etiyen Çembedi'nin
harekete geçmesiyle üniversitelilerden oluşan bir heyet, alafranga
aylardan Mart'ın 27'sinde şehbenderlik önüne gelmiş ve her fakülteden
bir temsilciyle beni temsil etmiştir. Bunu takiben, Peşte Hilal-i Ahmer
Şubesi'nin teşvikiyle, derneğe yardım sağlamak için müsamere düzenleyen
ve hasılatın bir kısmını derneğe veren, kentin en büyük lokantası
Gambrinos'ta bir ziyafet verildi... Orada askeri bando tarafından
Padişah hazretlerinin marşı çalınıp söylendi ve salonda bulunanlar
ayakta alkışladılar. Bunun ardından üniversite talebeleri şarkılar
söylediler..." İşte o gece, kutlamaya katılan Türk temsilcilerine bir
kupa verilmişti. Antikacı Erkan Sert'in dükkanında, elimde tuttuğum kupa da oydu. Kupanın Erkan Sert'in eline nasıl geçtiğini merak ettim.
ELİ BOŞ DÖNMÜŞTÜ
Sert, 2015 yılında Alsancak'ta bir ev adresine, satışa sunulan eşyalara
bakmak için gidiyor. O evden o gün eli boş dönen Sert, Alsancak Kapalı
Spor Salonu'nun önünde bir hurdacı arabası görüyor. Arabadaki hurdaları
karıştırırken aralarında dikkatini pirinç üzerine gümüşten yapılmış bir
kupa çekiyor ve 30 liraya hurdacıdan satın alıyor. Şimdi ise bu kupaya
fiyat biçilemiyor.
ÇOK SAYIDA TEKLİF GELDİ
Erkan Sert, Türk-Macar Dostluk Derneği'nden edindiği bilgiler ve yaptığı 6 aylık araştırmaların sonunda da kupanın o gece Budapeşte'de
düzenlenen etkinliğe ait olduğunu ortaya çıkarıyor. O gece düzenlenen
etkinlikle ilgili birçok belge olduğunu ancak tek objenin bu kupa
olduğunu söyleyen Erkan Sert, "Bu tür objeler bizim için çok önemli.
Çünkü dünyada bir ikincisi daha yok. Kupa ile ilgili bana çok sayıda
teklif geldi, 25 bin lira teklif veren oldu ancak satmadım. Çünkü ona
fiyat biçemiyorum. Bunu satın alan bir koleksiyoner göğsünü gere gere
övünebilir" diyor.
GÜNDEM
23 Kasım 2019 - 10:53
Hurdacıdan zafer çıktı!
Antikacı Erkan Sert’in hurdacıdan 30 liraya satın aldığı kupanın, Çanakkale Zaferi’nin ardından Macaristan’da Kızılay için düzenlenen yardım yemeğinde verilen hediye olduğu ortaya çıktı. Sert, dünyada bir örneği daha olmayan kupaya paha biçemiyor
GÜNDEM
23 Kasım 2019 - 10:53
İlginizi Çekebilir